dinsdag 16 december 2014

nalatig

De horeca in Rotterdam is nalatig met brandveiligheid, meldt de Volkskrant.

nalatig zijn betekent: 'niet doen wat wel zou moeten', 'je niet houden aan afspraken of regels'
  • Restaurants en cafés in Rotterdam houden zich niet aan de regels die er zijn voor brandveiligheid; ze zijn dus nalatig.
  • Mijn broer is nalatig geweest met het betalen van de huur, en heeft nu veel schulden.
  • Een nalatige vrachtwagenchauffeur is de veroorzaker van het ongeluk: hij gaf geen richting aan, en kwam toen in botsing met een auto.
Nalatig is een bijvoeglijk naamwoord. Je kunt er een zelfstandig naamwoord van maken door er iets aan toe te voegen. Hoe? Maak een zin met dat woord.
Nalatig is afgeleid van het werkwoord nalaten. Maak ook met dit werkwoord een eigen zin, óf gebruik een van de voorbeeldzinnen (hierboven).
 
Extra: nalaten heeft ook een andere betekenis; zoek die betekenis op.

Video
Als iemand zijn keuken niet goed schoonmaakt, is hij of zij in eerste instantie gewoon slordig. Maar als er door de troep en viezigheid gevaar ontstaat, dan kun je ook zeggen dat die persoon nalatig is. Dat zie je in dit filmpje.

dinsdag 9 december 2014

onberispelijk

Er werd afgelopen dagen vaak 'onberispelijk gescoord' in het voetbal: 'Bertus Wolters schoot de strafschop onberispelijk raak', 'Hij scoorde onberispelijk de 2-2', 'Van Persie schoot de bal onberispelijk door de benen van doelman Fraser Forster.'

onberispelijk betekent: 'foutloos, perfect, keurig'
  • Die Engelse student sprak na een jaar al onberispelijk Nederlands.
  • Zijn kleine zusje gedroeg zich onberispelijk; ze zat bij het eten rustig op haar stoel.
  • In zakelijke gesprekken is hij altijd onberispelijk gekleed: net pak, gepoetste schoenen en stropdas.
  • De gerechten in dit restaurant zijn van onberispelijke kwaliteit.
Heel letterlijk betekent onberispelijk 'iets wat niet berispt kan worden'. Wat betekent het werkwoord berispen? Zou het woord berispelijk ook bestaan, en wat zou het betekenen?
Wanneer of waarmee was jij dit jaar onberispelijk? 


Video
Over onberispelijk scoren bij voetbal gesproken: je herinnert je vast nog wel de penalty's bij de kwartfinale op het WK voetbal afgelopen zomer. De Nederlandse keeper Tim Krul kwam speciaal in het veld om de penalty's van de Costa Ricanen te stoppen. En tegelijkertijd schoten de Nederlanders hun strafschoppen "onberispelijk binnen", zoals verslaggever Marcel Maijer vertelde in dit RTL Nieuws-verslag.


dinsdag 2 december 2014

hectisch

Sinterklaas is druk bezig met het online bestellen van pakjes. Bij webshops zijn het dan ook hectische dagen.

hectisch betekent: 'druk en chaotisch, stressvol'

  • De sinterklaasperiode is een hectische tijd voor ouders en kinderen: naar de intocht toe, schoen zetten, surprises en gedichten maken, cadeautjes kopen, het Sinterklaasjournaal volgen, enzovoort!
  • Het begin van de wedstrijd verliep hectisch met veel ‘vechtvoetbal’, wisselend balbezit, een eigen doelpunt en een strafschop.
  • Het was vandaag erg hectisch op het werk, want er moesten 100 brieven worden verstuurd en er werd de hele tijd gebeld.
Wat voor woordsoort is hectisch?

In de volgende zin past hectisch niet: 'Door alle ... heb ik mijn gymtas op school laten liggen.' Welk woord dat erop lijkt, past wel? Om welke woordsoort gaat het? (Lees ook over de geschiedenis van dat woord op de website van Onze Taal.)

Extra. Bedenk een woord dat rijmt op hectisch. (Tip: handig voor je sinterklaasgedichten!)

Video
Een hectisch moment dat jou vast ook nog wel bekend voorkomt: het komen en gaan van auto’s met ouders die hun kinderen op de basisschool afzetten. TV West maakte er drie jaar geleden een reportage over.